Շատերիս է ծանոթ այն հաճախ կրկնվող երևույթը, երբ երեկոյան պառկում ենք քնելու, արագ քուն ենք մտնում, բայց մի քանի ժամ անց արթնանում և այլևս չենք կարողանում քնել։
Եթե չեք արթնացել երեխային խնամելու, ջուր խմելու կամ զուգարան գնալու համար, ուրեմն գիշերվա կեսին արթնանալն ու քնել չկարողանալն այլ պատճառ պետք է ունենան։ Եկեք դիտարկենք, թե ինչի՞ հետևանք է անհանգիստ քունը։
Գիշերն արթնանալու պատճառները կարող են լինել արտաքին և ներքին։
Արտաքին պատճառներից է, օրինակ, աղմուկը, լույսի առատությունը կամ պակասությունը, զուգընկերոջ խռմփոցը, սենյակի ջերմաստիճանը, տնային կենդանիների գիշերային անհանգիստ երթևեկը և իհարկե անհարմար ներքնակը։ Հարմարավետ ներքնակ ընտրելու կանոններին մենք անդրադարձել ենք մեր նախորդ հրապարակումներում։
Ներքին պատճառները շատ ավելի խորն են, և դրանք վերացնելն այդքան էլ հեշտ չէ։ Հիմնական պատճառներից են սեռը և տարիքը։ Օրինակ՝ գիշերը հղի կանայք հաճախ են արթնանում տարբեր պատճառներով, որոնք կապված են հղիության ընթացքի հետ։ Իսկ տարեց մարդիկ, որոնք սովորաբար իրենց քունն առնում են ցերեկը, գիշերը կարճ են քնում և ստիպված գիշերվա մեծ մասն անց են կանցնում արթուն վիճակում։
Գիշերային քնի վրա մեծ ազդեցություն են ունենում նաև հիվանդությունները և դրանց համար ընդունվող դեղորայքը։
Սթրեսները, անհանգստությունները, սպասումները, չավարտած գործերը, մոտեցող վերջնաժամկետները ևս անքնության համար պարարտ հող են։ Դրանք ուղեղին չեն թողնում «անջատվել»։
Անքնության կամ գիշերն արթնանալու ամենատարածված պատճառներից են ցերեկային երկարատև քունը, ուշ ժամերին ընդունած կոֆեինը կամ ալկոհոլը։ Սրանց կրճատումը նպաստում է առողջ քնին և առհասարակ, առողջությանը։
Ի՞նչ անել, եթե արթնացել եք գիշերվա կեսին և չեք կարողանում քնել
Մի՛ նայեք ժամացույցին։ Թվում է, թե այս անմեղ գործողությունը չի կարող վտանգել մեր հետագա քունը, մինչդեռ նայելով ժամացույցին՝ մենք մտովի սահմանափակում ենք մեր հետագա քնին տրամադրված ժամանակը և ընկնում խուճապի մեջ՝ տեսնելով, որ զարթուցիչին մնացել է, օրինակ, երեք ժամ։
Մի՛ զբաղվեք հեռախոսով կամ համակարգչով։ Արհեստական լույսը արթնացնում է դեռևս քնատ ուղեղը, իսկ սոցցանցերից հեղեղվող ինֆորմացիան խանգարում է ուղեղի լիցքաթափվելուն։
Եթե երկար ժամանակ չեք կարողանում քնել, ապա պառկած մի՛ մնացեք։ Ավելի լավ է վեր կենալ և թույլ լուսավորության տակ անաղմուկ զբաղվել ինչ-որ բանով, թարմ օդ շնչել կամ ջուր խմել։ Վերադարձե՛ք անկողին, երբ նորից զգաք քնելու կարիքը։ Թո՛ւյլ տվեք, որպեսզի անկողինը ձեզ տրամադրի միայն քնելուն։
Թուլացե՛ք և կարգավորե՛ք ձեր շնչառությունը՝ կենտրոնանալով նրա վրա։ Մեդիտացիոն այս հնարքը կօգնի վանել ավելորդ մտքերը և տրամադրել օրգանիզմը հանգիստ քնին։
Եվ վերջապես, պառկե՛ք քնելու միայն դրական մտքերով, նախապես պլանավորե՛ք հաջորդ օրվա անելիքը և հիշե՛ք, որ առողջ քնից է կախված մեր հաջորդ օրվա լավ տրամադրությունը։
